Humectant – nhóm chất quan trọng trong kem dưỡng ẩm

1. Humectant là gì?

Humectant hay chất hút ẩm là các chất có khả năng hút và liên kết với nước, được sử dụng nhiều trong mỹ phẩm. Thông thường, các chất này là các chất thân nước, có cấu tạo gồm nhiều nhóm hóa học có khả năng tạo liên kết hydro với nước

2. Phân loại các humectant

Các humectant có thể được phân loại như sau:

– AHA (α-hydroxy acid): Các đại diện của nhóm này có thể kể đến bao gồm lactic acid và glycolic acid. Đây là các chất hút ẩm rất hiệu quả. Các loại AHA này cũng thúc đẩy sự bong tróc lớp sừng và cải thiện chức năng hàng rào bảo vệ của da bằng cách làm tăng nồng độ các ceramide. Lactic acid đã được sử dụng tại chỗ với nồng độ lên đến 12% trong điều trị bệnh vảy cá và khô da trong nhiều năm qua. Các dạng muối của AHA như nhôm lactate và natri lactate cũng được sử dụng.

– Natri pyrrolidone carboxylic acid: Đây là một thành phần giữ ẩm tự nhiên cùng với lactic acid và các acid amin.

– Ure: Ure là một thành phần trong các yếu tố giữ ẩm tự nhiên. Ure giúp thúc đẩy sự hấp thu nước vào lớp sừng. Nó cũng thúc đẩy sự bong tróc tế bào và làm tăng khả năng thấm của nhiều hoạt chất. Nó cũng cải thiện chức năng hàng rào của da và giảm sự mất nước qua biểu bì (TEWL). Ure giúp cải thiện tình trạng ngứa và hữu ích trong điều trị bệnh vảy cá, rối loạn liên quan đến tăng sừng hóa và viêm da dị ứng.

– Glycerin: Đây là một chất hút ẩm thường được sử dụng và có mặt trong nhiều sản phẩm chăm sóc da do giá thành rẻ và hiệu quả tốt. Ngoài khả năng hút và liên kết với nước, nó còn được chứng minh là mang lại lợi ích trong sửa chữa hàng rào bảo vệ của da. Các chất giữ ẩm khác tương tự glycerin (chứa nhiều nhóm alcol) có thể kể đến bao gồm propylene glycol, butylene glycol, panthenol hay sorbitol.

Hyaluronic acid cũng là một chất giữ ẩm với cơ chế gần tương tự, với nhiều nhóm hóa học có khả năng tạo liên kết hydro với nước (alcol, amide, carboxylic acid), nhưng nó còn đặc biệt ở chỗ là có khả năng trương nở mạnh và hình thành cấu trúc dạng gel với nước, điều này làm cho nó có khả năng hút ẩm mạnh hơn đáng kể các chất kể trên. Tuy vậy, giá thành của chất này là không rẻ.

– Chiết xuất lô hội (nha đam): Đây là nhóm chất hút ẩm tự nhiên, dịu nhẹ và ít gây kích ứng da. Khả năng hút ẩm của chúng có thể đến từ các polymer tự nhiên có khả năng hình thành cấu trúc dạng gel với khả năng hút nước mạnh.

3. Tính chất và công dụng của các humectant

Các chất hút ẩm này có khả năng hút nước từ môi trường và từ cả da của người sử dụng. Thông thường khi độ ẩm không khí lớn hơn 70%, các chất này có khả năng hút nước từ môi trường và giữ ẩm cho da, nhưng khi độ ẩm không khí thấp, chúng sẽ hút nước từ các lớp biểu bì và trung bì sâu hơn, điều này có thể gây khô da và làm tăng mất nước qua biểu bì. Do vậy, các chất hút ẩm thường không được sử dụng đơn độc mà được sử dụng cùng với các chất khóa ẩm (occlusive) nhằm giữ lại nước trên da. Nước được giữ lại ở da nhiều hơn sẽ giúp da căng mịn và hạn chế được sự xuất hiện của các nếp nhăn, đồng thời cải thiện các tình trạng khô, nứt và bong tróc da vào mùa hanh khô.

Các chất hút ẩm hiện nay được sử dụng trong hầu như mọi loại mỹ phẩm, chúng đặc biệt được sử dụng nhiều trong các mỹ phẩm dưỡng ẩm, làm mềm da, chống già hóa da. Ngoài vai trò hút ẩm, nhiều chất hút ẩm còn tham gia vào các vai trò quan trọng khác như làm dung môi hòa tan (glycerin, propylene glycol, butylene glycol…), làm sáng da và điều trị các tình trạng tăng sắc tố da (AHA), làm dịu da, tạo mùi dễ chịu cho sản phẩm (chiết xuất lô hội), làm chất tăng thấm (tăng cường tác dụng của các hoạt chất trong sản phẩm), kích thích tổng hợp ceramide trên da (L-lactic acid).

Tài liệu tham khảo

Harwood A, Nassereddin A, Krishnamurthy K. Moisturizers. [Updated 2021 Jun 2]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545171/

Sethi A, Kaur T, Malhotra SK, Gambhir ML. Moisturizers: The Slippery Road. Indian J Dermatol. 2016;61(3):279-287. doi:10.4103/0019-5154.182427.